|
|
1)Araştırma türü
Sonuçları bu okulla ilgili bir problemi çözmeye yöneliktir.Araştırma önerileri bu kula da yöneliktir.Diğer okullara genellene bilmesi çoğu zaman mümkün değildir.Bu nedenle uygulama araştırmalarının genellene bilirliği sınırlı olup,yerel problemlerinin çözümüne yöneliktir.Bu tür araştırmalara aksiyon araştırmaları da denilmektedir.
A)Laboratuar ve Saha Araştırmaları : Laboratuar araştırmaları denildiğinde, araştırmanın uygun koşullar altında,istenmedik değişkenlerin daha çok kontrol altına alındığı,laboratuar ortamında gerçeğe uygun yaratılarak verilerin toplandığı ve bulgulara bakarak genellemelerin yapıldığı araştırmalardır.Bulgular daha çok deneysel değişkenden etkilendiği için sonuçlarının güvenirliği ve evrene genellenebilirliği daha yüksektir.
Saha araştırmaları denildiğinde ,günlük yaşantıda karşılaşılan ortamlarda,gerçek durumda araştırmanın yapılmasıdır.Araştırma gerçek ortamda yapıldığından genellemede yapılacak hata daha azdır.Ancak,gerçek ortamda istenmedik değişkenlerin kontrolü daha güç olduğundan,bulguların deneysel değişkenden kaynaklandığını belirtme gücünü zayıflatır.
B)Tarihsel Araştırmalar : Geçmiş zaman içerisinde meydana gelmiş olay ve olguların araştırmasında yada bir problemin geçmişle ilişkisi yönünden incelenmesinde kullanılan yönteme “tarihi yöntem” adı verilir.(Kaptan 1991:53).Tarihsel araştırmalar geçmişe yönelik olduğundan “ne idi?” sorusuna cevap ara.Tarihi araştırmaların verileri daha çok belge,doküman,eski kağıt vb.incelemesine dayanır.İncelenen belgelerin orjinalliğini koruyup korumaması,elde edilip edilmemesi araştırma sonuçlarını etkiler.
C)Betimsel Araştırmalar :Betimsel araştırmalar,olayların daha önceki ilişkileri açıklamaya yönelik araştırmalardır.Betimlemek, objelere ait verileri dikkate elerek özetleyici değerlerlekısaca tanımlamaktır.Betimleme yöntemi genellikle bir survey yöntemidir.Survey denilince anket,sınav ve gözlem formu gibi bir ölçme aracıyla veri toplama anlaşılır.Bu araçlarla toplanan bilgiler gurupların özelliklerini betimlemede kullanılır.
D)Deneysel Araştırmalar : Betimsel ve survey araştırmalar,geçmişte ya da günümüzde olayların durumlarının ne olduğunu betimlemeye yönelik bir yaklaşımken;deneysel araştırmalar,değişkenler arasındaki neden-sonuç ilişkilerini ortaya çıkartan araştırmalardır.Örneğin,orta öğretim okullarında öğrencilerin Türçe dersindeki ortalama başarılarını belirtmek ve farklı orta öğretim okullarının ortalama başarılarını karşılaştırmak betimsel yöntem ile ilgili bir araştırma iken;öğrencilerin Türkçe dersindeki başarılarını kullanılan farklı öğretim yöntemlerirnin arttırıp arttırmadığını belirlemek deneysel bir araştırmadır.Birincisinde orta öğretim okullarındaki ortalama başarısı betimlemekte ;ikincisinde ise kullanılan farklı bir öğretim yönteminin öğrencisi başarısına araştırmaktadır.
Dolayısıyla neden-sonuç ilişkisine bakılmamaktadır.
Deneysel araştırmada araştırmacı yapay bir durum oluşturarak isteği gibi değişkenleri kontrol altına tutar,yeni durumların ortaya çıkmasına fırsat tanır ve bunların değişkenler üzerindeki etkisini bulmaya çalışır.Örneğin matematikdersinde kümeler konusunun işlenişinin bilgisayar destekli bir proğramla yapılmasının geleneksel anlatım yöntemine göre öğrenci başarısını artırıp arttırmadığınının araştırılmasında denysel yöntemden yararlanılabilir.Bilgi düzeylerieşit olan iki guruptan biri rast gele deney gurubuna ders,bilgisayar yarımıyla;kontrol gurubuna ise geleneksel yöntemle işlenildiğinde,ders bitimind aynı sınav iki guruba da uygulanır.Sınav puanlarının daha yüksek olduğu belirlenir.Eğer deney gurubundaki öğrencilerin aritmetik ortalaması diğer guruba göre istatistikselolarak farklı bulunmuşsa,farklılığın sebebi,ders işlenişinde bilgisayarın kullanılmasından kaynaklandığı şekline göre öğrenci başarısını arttırdığının deneysel bir araştırmayla sağlandığını göstermektedir.Kaptan(1991:45-46)’ın belirttiğine göre araştırmaların sıfırlandırılması tek bir ölçütün olmadığı bunun yanında araştırmanın amacına kullanılan veri toplam ve çözümleme tekniklerine değişkenleri kontrol edebilme derecesine verilerin kaynaklarına, çevresine düzeyine ve zamana göre sınıflandırma yapılabileceğini belirtmektedir. Bu sınıflandırmalardan bazıları aşağıda ki gibidir. Araştırmalar temel ve uygulama araştırmaları, laboratuar ve saha araştırmaları, tarihi, betimleme ve deneysel araştırmalar
F)Temel Araştırmalar:
Temel araştırmaların anacı, halihazırdaki kuramsal bilgilere yenilerini katmaktadır. Dolayısıyla, kuram geliştirmeye ve kuramı test etmeye yönelik araştırmalar olup, günlük karşılaşılan problemlere çözüm bulmak amacıyla yapılamaz. Uygulamalı Araştırma:
E)Uygulama;
araştırmalarında amaç, günlük karşılaşılan problemlere çözüm bulmaktır; bilgi üretmek ve ikinci sırada gelir; bilgi üretmek ise ikincis sırada gelir. Örneğin bir okulda dersin birinde öğrencilerin hep başarısız olduğu görüşüyorsa okul yönetimi başarısızlığa neden olanların saptanır, başarısızlığın giderilmesi için bir araştırma planlayabilir. Bu araştırmanın sonuçları bu okula ilgili bir problemi çözmeye yöneliktir. G)Araştırma önerileri de bu okula yöneliktir. Diğer okullara genellene bilmesi çoğu zaman mümkün değildir. Bu nedenle uygulama araştırmalarını genellenebilirliği sınırlı olup yerel problemlerin çözüme yöneliktir. Bu tür araştırmalara da aksiyon araştırmaları denilmektedir.