|
|
DEĞİŞKEN VE DEĞİŞKEN TÜRLERİ
Bilimsel araştırmalarda değişkeninin önemli bir yeri vardır. Çünkü bir veya birden fazla değişkenin değişik ortamlarda başka değişkenleri etkileyip etkilemediği, etkiliyor ise ne derecede etkilediğine bakılarak sonuçlara gidilir. Örneğin, bir öğretim yönteminin diğer öğretim yöntemine göre öğrenci başarını artırıp artırmadığına bakılabilir. Dolayısıyla öğretim yöntemleri ile öğrenci başarıları birer değişken kavramının ne olduğu üzerinde durulmuştur.
a)Değişken: Bir durumdan diğerine farklılık gösteren özelliklere değişken, farklılık göstermeyen özelliklere de sabit adı verilir. Başarı öğrencinin bir özelliğidir. Bu özellik, zamandan zamana, dersten derse, öğrenciden öğrenciye farklılık gösterdiği için bir değişkendir. Sabit değişkene karşıt bir kavramdır. Aynı şekilde, bir ülkenin adı, bir kişinin cinsiyeti, bir topluluğun adı, bir ilin trafik kodu da değişik durumlarda farklılık göstermediğinden sabittirler. Bilimsel araştırmalarda sabitler değişkenler kadar önem taşımaz. Bu nedenle aşağıda değişken türlerinin neler olduğu üzerinde durulmuştur.
b)Değişken türleri: Değişkenler aldıkları değerlere göre farklı özellikler gösterirler ve bu özelliklerine göre farklı yönlerden sınıflandırılırlar. Aşağıda değişkenlerin nicel ve nitel, sürekli ve süreksiz, bağımlı ve bağımsız olmaları yönlerinden sınıflandırılmaları ve özellikleri açıklanmıştır.
(a)Nicel ve nitel değişkenler: Objelerin bazı özellikleri sayılarla ifade edilir. Örneğin, bir kişinin boy uzunluğunun 172 cm olması, bir öğrencinin sınavdan 68 puan alması, hava sıcaklığının 26 derece olması gibi… Bazı özellikler tür ve kalite yönünden farklılık gösterirler. Bu özellikler tür ve kalite yönünden farklılık gösterirler. Bu özellikler sayılarla değil sembollerle ve sıfatlarla ifade edilebilir.