|
|
E)Varsayım (Sayıtlı):
Sayıtlı: Araştırmacının kontrol edemediği, ancak doğru olduğu kabul edilen yargılardır. Denencenin aksine, denenmeyen yargılara sayıldı denir. Kontrol edilebilen yargılar sayıtlı olarak da ifade edilmemelidir. Örneğin bir araştırmada veri toplama amacı olarak kullanılan ölçme aracının güvenilir olduğunu varsaymak bir sayıtlı olmaz. Çünkü araştırmacı kullandığı aracın güvenirliğini sağlamak zorundadır. Güvenirliği düşük bir ölçme aracından toplanan verilere bakarak evrene genelleme yapılamaz. Ancak araştırmacı veri toplama aracına bireylerin gerçek duygu ve düşüncelerini yansıtıp yansıtamayacağını çok fazla kontrol edemez. Bir takım önlemler alabilir ancak tamamen kontrol etmesi zordur. Bu nedenle araştırmacı cevaplayıcıların ölçme aracına verdikleri görüşlerin onların gerçek duygu ve düşüncelerini yansıttığını varsayım olarak alabilir.
Araştırmanın amacına ulaşması daha çok varsayımların doğruluğuna bağlıdır. Yukarda ki örnekte ölçme aracına okumadan cevap veren bir grupta alınan verilere bakarak araştırma tamamlandığında araştırma sonuçlarının gerçeği yansıtmadığı söylenebilir. Araştırmacının böyle bir durumda yapacağı çok fazla bir şey yoktur. Cevaplayıcıların gerçek duygu ve düşüncelerini yansıttığı ölçüde araştırma sonuçlarının geçerli olduğunu belirtmek durumundadır. Bu nedenle araştırmadaki varsayımlar bir ölçüde araştırmanın temelini oluşturur. Temel ne kadar sağlam olursa araştırmada da o kadar nitelikli olur.
Bir araştırmada varsayım sayısı arttıkça araştırmanın niteliğinin azalması beklenir. Çünkü varsayım sayısı arttıkça kontrol edilmeyen değişkenlerin sayısı artar. Kontrol edilemeyen değişkenlerin artması ise araştırmanın gücünü azaltır. Çünkü sayıtlıların birçoğu doğru olsa bile bir tanesinin doğru olmaması araştırmayı olumsuz etkiler.
Karasar (1984-75) herhangi bir şeyin sayıtlı olabilmesi için (1) doğruluğundan büyük ölçüde emin olunması, (2) doğruluğunu deneyerek kontrol etmek için harcanarak bilimsel çabanın maliyetinin yararından çok daha fazla olması, yada bu konuda denemenin olanaksız olması ve (3) şu yada bu şekilde olması araştırma sonucunun dolayısıyla verilerin yorumu büyük ölçüde etkilememesi gerektiğini belirtmektedir. Denence de varsayım çoğu zaman birbirleri ile karıştırılan iki kavramdır. Kavramların ikiside birer genellemedir; önyargıdır. Her ikiside doğru veya yanlış olabilir. Ancak denencenin doğru yada yanlışlığı denebilirken, varsayımın doğruluğu denenmez, doğruymuş gibi kabul edilebilir.